Onderwijs in vele vormen
De ene school is de andere niet. In de eerste plaats omdat scholen soms werken vanuit een specifiek onderwijsconcept zoals Jenaplan, Montessori of Dalton onderwijs. Die scholen leggen duidelijke inhoudelijke accenten en werken volgens bepaalde principes die leidend zijn voor het handelen. Dan heb je nog de zogenoemde denominaties. Het bijzonder onderwijs kent een breed palet aan levensbeschouwelijke of religieuze richtingen, zoals reformatorisch, rooms katholiek of islamitisch onderwijs. Het openbaar onderwijs gaat niet uit van één bepaalde levensovertuiging, maar is geworteld in de maatschappelijke realiteit en diversiteit.
Functies in het team
Je kunt lesgevende, leidinggevende, coördinerende en ondersteunende functies steeds vaker combineren. Je werkt in een team met collega’s die ieder in een andere groep staan. Op een gemiddelde basisschool met zo’n 300 leerlingen vind je groepsleerkrachten, vakleerkrachten, intern begeleiders, onderwijs-assistenten, leerkrachtondersteuners, stagiaires en onderwijsondersteunende collega’s. Het management team bestaat meestal uit de schooldirecteur en zogenoemde bouwcoördinatoren.
Wat zet je in?
- Inlevingsvermogen, interesse tonen in wat kinderen bezighoudt
- Geduld en zorgvuldigheid in wat je doet en hoe je communiceert
- Actief kunnen luisteren en doorvragen
- Samenwerkingsvaardigheden
- Flexibiliteit en aanpassingsvermogen
- Integriteit en respectvol handelen
- Zelfbewustzijn, zelfreflectie en een lerende houding
- Pedagogische kwaliteiten
- Vakinhoudelijk en didactische kwaliteiten
- Stressbestendigheid
Een dag voor de klas
Het werk van een leraar is heel divers en omvat meerdere taken. Je staat niet alleen voor de groep, je hebt ook veel overleggen, bereidt lessen voor en denkt met collega’s na over schoolontwikkeling. Je blijft leren en ontwikkelen, onder andere door bij- en nascholing. Wat denk jij dat een leraar zoal doet op een dag?
Lesgeven
Als leraar in het basis- of speciaal onderwijs is lesgeven uiteraard je belangrijkste taak. Als leerkracht begeleid je het leer- en ontwikkelingsproces van kinderen. Dus stem je de inhoud en de vorm van je lessen af op hun ontwikkelingsbehoeften. Lesgeven gaat niet alleen over instructies, uitleggen en opdrachten geven. Het gaat ook over het bouwen van relaties, zorgen voor sociale veiligheid, luisteren en aanvoelen, gesprekken voeren. Het ene kind moet je eerder wat afremmen, het ander aansporen tot leren.
Voorbereiden
Een goede voorbereiding is minstens zo belangrijk als het lesgeven zelf. Je wilt immers dat leerlingen er echt van leren. Je bepaalt leerdoelen, denkt na over mogelijke niveauverschillen in je klas en hoe je daarmee omgaat, je verzamelt voorbeelden en je bereidt de instructies en didactische aanpak voor. Wil je digitale presentatiemiddelen of creatieve werkvormen inzetten, zoals knutselopdrachten en muziek- of danslessen, dan heb je daar natuurlijk ook voorbereidingstijd voor nodig.
Coachen
Naast kennis overdragen, heb je vooral een coachende rol in de begeleiding van persoonlijke ontwikkeling. Je zorgt voor de juiste voorwaarden, een respectvolle en veilige omgeving en een prettig leerklimaat. Je weet relaties te bouwen, gebaseerd op onderling vertrouwen. Je ziet wat er in een kind omgaat, hoe een kind het liefste leert en hoe het kind omgaat met grenzen. Je onderzoekt hoe belemmeringen kunnen worden weggenomen en je hebt oog voor kinderen die extra ondersteuning nodig hebben om volwaardig mee te doen en te leren.
Organiseren
Tenzij je een leerkracht-ondersteuner in je team hebt, zul je geregeld gevraagd worden om activiteiten en evenementen te organiseren, zoals feesten, sport- en spelactiviteiten, schoolkampen en themaweken. Daarnaast nemen scholen vaak deel aan landelijke of lokale acties die extra inzet vragen.
Overleggen
Overlegmomenten zijn er in verschillende vormen. Formeel en informeel. Als leerkracht word je betrokken bij het schoolbeleid, bij de onderwijsvisie, bij de aanschaf van nieuwe methodes, bij samenwerking met de kinderopvang of culturele instellingen, maar je hebt daarnaast ook geregeld overleg over teamontwikkeling, toetsresultaten, inspectiebezoeken of omstandigheden die samenhangen met de thuissituatie van kinderen.
Contacten met ouders
Een van de meest onderschatte taken van de leerkracht is het onderhouden van goede contacten met ouders. Ze willen begrijpelijkerwijs het beste voor hun kind op school en zullen die belangen dan ook graag voorop stellen. Ze willen zekerheden, extra aandacht en begrip voor hun zorgen. Ouders stellen je soms voor dilemma’s. Meebewegen met de vraag of die kritisch maar respectvol terugleggen. De meeste vragen kun je vaak kort en bondig behandelen. Maar soms vraagt een situatie meer verdieping. Structureel ingepland zijn de Tien Minuten gesprekken met ouders. Dan bespreek je de voortgang van kinderen. Als daar aanleiding toe is, kunnen ouders ook tussentijds een gesprek aanvragen.
Loopbaan
Werken als leraar in het primair onderwijs betekent niet dat je jarenlang een vast patroon volgt. Je hebt volop mogelijkheden om jezelf te ontwikkelen. Verdieping en verbreding vind je in de vorm van expertfuncties, in uitdagende taken en verantwoordelijkheden of door te wisselen van werkomgeving. Daarnaast kun je door aanvullende opleidingen groeien naar leiderschapsrollen en solliciteren op functies in het management, bij het stafbureau of in een bestuur. Ben je ambitieus, dan kun je zelf sturing geven aan je loopbaan. Binnen de school of binnen je stichting.
CAO
In de cao Primair Onderwijs staat precies wat je gaat verdienen. Je salaris wordt vastgesteld op basis van de salarisschaal die bij je functie hoort en de werktijdfactor die je samen met je werkgever afspreekt. De meest voorkomende zijn de LB schaal voor groepsleraren en de LC schaal voor leraren met een speciale expertise, bijvoorbeeld reken- of taalcoördinator.
Voordelen van werken in het (primair) onderwijs
- Je werkt in een sector waarin je echt betekenisvol werk verricht voor de ontwikkeling van kinderen.
- Hbo-starters met een opleiding in de richting van onderwijs verdienen over het algemeen meer dan starters van andere opleidingen. Pabo afgestudeerden verdienen gemiddeld 13% meer dan mensen die afgestudeerd zij in commerciële economie (wat volgens onderzoek een gemiddelde studie is als het gaat om inkomen).
- Van alle afgestudeerden hebben mensen met een PABO- diploma op zak de grootste kans op een vast contract binnen één jaar na afstuderen.
- Medewerkers in het primair onderwijs krijgen 2 klokuren per werkweek (deeltijd naar rato) de tijd voor hun professionele ontwikkeling. Deze uren hoeven niet per week te worden besteed maar mogen ook geclusterd worden en op een later moment worden gebruikt.
- Naast de gebruikelijke teamscholing gedurende het schooljaar krijgt iedere individuele medewerker in het onderwijs een professionaliserings budget van € 500 per jaar (deeltijd naar rato).
- Per jaar hebben medewerkers in het Primair Onderwijs 428 uren verlof op jaarbasis, op te nemen in de schoolvakanties. Uiteraard ben je ook alle feestdagen vrij.
- In het onderwijs krijgt iedere medewerker een budget van 40 uur per jaar om de duurzame inzetbaarheid te vergroten. Denk hierbij aan meer studieverlof, coaching, activiteiten die de mobiliteit bevorderen (zoals stage) en werkzaamheden die niet aan tijd en/of plaats gebonden zijn. Startende leraren krijgen daarboven nog een extra budget van 40 uur. Oudere werknemers hebben vanaf hun 57ste recht op een bijzonder budget van 130 uur (deeltijd naar rato).
- Naast het vakantiegeld in mei ontvangt een medewerker in het primair onderwijs in december een eindejaarsuitkering van 8,33 procent van het salaris.
- De pensioenregeling voor het onderwijspersoneel, ondergebracht bij ABP, behoort tot een van de vijf beste pensioenregelingen in Nederland.
- Betaald ouderschapsverlof (415 uur) en een aanvulling tot 100% op het aanvullende geboorteverlof voor partners.